Badanie nasienia to jedno z podstawowych badań, które wykonuje się w diagnostyce męskiej płodności. Celem przeprowadzenia badania nasienia jest sprawdzenie ilości i ruchliwości znajdujących się w ejakulacie plemników oraz tego, czy są one w pełni prawidłowo zbudowane. W artykule dokładniej opisujemy, jakie jest znaczenie wyników badania nasienia w diagnostyce niepłodności, na czym polega badanie oraz w jaki sposób interpretuje się jego wyniki i jakie są obowiązujące normy dotyczące poszczególnych parametrów ejakulatu.
Jakie jest znaczenie badania nasienia?
Jak już wspomnieliśmy we wstępie, badanie nasienia jest jednym z podstawowych badań, jakie są wykonywane w diagnostyce niepłodności u mężczyzn. Jego głównym celem jest uzyskanie niezbędnych danych, które pozwolą na dokonanie szczegółowej analizy najważniejszych parametrów nasienia, czyli m.in. ocenę ilości, jakości i aktywności znajdujących się w ejakulacie plemników, na podstawie wytyczonych w 2010 roku przez Światową Organizację Zdrowia WHO norm.
O to, jakie dokładnie parametry są sprawdzane w trakcie badania nasienia zapytaliśmy naszego rozmówcę, specjalistę z Centrum Leczenia Niepłodności Angelius w Katowicach, wytłumaczył nam, że:
Badanie nasienia pozwala specjalistom na dokładne sprawdzenie wszystkich parametrów nasienia. Najważniejsze z nich to ilość, jakość i aktywność plemników, ale w trakcie badania sprawdzane są także takie elementy, jak objętość i lepkość ejakulatu, czas jego upłynnienia oraz ogólna liczba plemników w nasieniu i liczba plemników w 1 ml ejakulatu. Ocenie podlega także pH w nasieniu i jego wygląd. Badanie pozwala również na określenie odsetka żywych i poruszających się plemników oraz wykrycie ewentualnej aglutynacji, czyli zgrupowania się plemników.
Jaki jest przebieg badania nasienia?
Przed oddaniem swojego nasienia do badania trzeba pamiętać o tym, żeby się do niego właściwie przygotować. Przed oddaniem nasienia konieczne jest zachowanie 3-5 dniowej abstynencji seksualnej. Okres ten nie powinien być ani krótszy, ani dłuższy. Upłynięcie zbyt małej ilości czasu od ostatniego wytrysku, może zafałszować wynik badania, ponieważ będzie miał wpływ na obniżenie koncentracji plemników. Z kolei zbyt długi okres czasu będzie mógł mieć wpływ na obniżenie żywotności plemników. Przez taki sam okres czasu należy się także powstrzymać od picia alkoholu, który także może mieć później wpływ na osiągnięte wyniki.
Żeby wynik wykonanego badania nie był w żaden sposób zafałszowany, nasienie pacjent musi oddać do specjalnego, sterylnego opakowania. Najlepiej jest to zrobić bezpośrednio w klinice, ponieważ umieszczone w pojemniku nasienie musi być przechowywane w odpowiednich warunkach. Jeżeli próbkę nasienia pobierze się w domu, wtedy trzeba zadbać o to, żeby w ciągu godziny dostarczyć je do kliniki. Nie trzeba się jednak obawiać o to, czy w klinice są zapewnione odpowiednie warunki do oddania nasienia. W zasadzie we wszystkich tego typu miejscach dla pacjentów przygotowane są specjalne, zamykane na klucz pokoje, które są zaprojektowane w taki sposób, żeby zapewnić pacjentom warunki, w których będą mogli się w pełni zrelaksować.
Obowiązujące normy dotyczące jakości nasienia
Przekazane przez pacjenta nasienie jest badane z użyciem komputerowo wspomaganej analizy CASA, czyli mikroskopu połączonego z posiadającym odpowiednie oprogramowanie do analizy nasienia komputerem. Osiągnięte w ten sposób wyniki są jeszcze dodatkowo weryfikowane przez specjalistę embriologa. Wszystkie otrzymane w trakcie badania nasienia parametry są oceniane na podstawie najnowszych, ustalonych przez WHO norm, które obecnie są ustalone następująco:
- Objętość ejakulatu powinna wynosić co najmniej 1,5 ml,
- Całkowita liczba plemników w ejakulacie powinna być na poziomie co najmniej 39 milionów,
- W 1 ml nasienia powinno być co najmniej 15 milionów plemników,
- Ogólny odsetek ruchliwości plemników powinien być wyższy niż 40%,
- Odsetek żywych plemników powinien wynosić co najmniej 58%
- pH nasienia powinno wynosić przynajmniej 7,2,
- Przynajmniej 4% plemników w ejakulacie powinno mieć całkowicie prawidłową budowę.
W przypadku stwierdzenia w badaniu jakichś odstępstw od wskazanych wyżej norm, konieczne może być przeprowadzenie dalszych badań diagnostycznych, w celu określenia przyczyn ich powstania i dobrania odpowiedniej metody leczenia.
